Microsoft Office Excel 2007, verilerin izleyicilerinize anlamlı bir şekilde görüntülenmesine yardımcı olmak için pek çok türde grafiği destekler. Grafik oluşturmak veya varolan bir grafiği değiştirmek istediğinizde, aşağıdaki her grafik türü için kullanılabilir olan, geniş yelpazedeki grafik alt türleri arasından seçim yapabilirsiniz.
Bu makalede
Sütun grafikler
Çalışma sayfasındaki sütun veya satırlarda düzenlenen verilerin sütun grafiği çizilebilir. Sütun grafikler, belirli bir süredeki veri değişikliklerini veya öğeler arasındaki karşılaştırmayı göstermek için kullanışlıdır.
Sütun grafiklerde, kategoriler genellikle yatay eksen boyunca, değerler dikey eksen boyunca düzenlenir.
Sütun grafikler, aşağıdaki alt türlere sahiptir:
- Kümelenmiş sütun ve 3-B kümelenmiş sütun Kümelenmiş sütun grafikler, kategorilerle değerleri karşılaştırır. Kümelenmiş sütun grafik, değerleri 2-B dikey dikdörtgenlerle gösterir. 3-B kümelenmiş sütun grafik yalnızca dikey dikdörtgenleri 3-B biçimde gösterir, verileri 3-B göstermez.
Not Verileri, değiştirebileceğiniz üç eksen (yatay, dikey ve derinlik eksenleri) kullanan 3-B biçimde sunmak için, 3-B sütun grafik alt türünü kullanmanız gerekir.
Aşağıdakileri temsil eden kategorileriniz olduğunda, kümelenmiş sütun grafik türünü kullanabilirsiniz:
- Değer aralıkları (örneğin, histogramda sayılan bir öğe).
- Belirli ölçek düzenlemeleri (örneğin, girişleri şu şekilde olan bir Likert ölçeği: tamamen katılıyorum, katılıyorum, tarafsızım, katılmıyorum, kesinlikle katılmıyorum).
- Belirli bir sıralaması olmayan adlar (örneğin, öğe adları, coğrafi isimler veya kişi adları).
- Yığılı sütun ve 3-B yığılı sütun Yığılı sütun grafikler, tek tek öğelerin bütünle olan ilişkisini gösterir; aynı zamanda bütün kategorilerde her değerin katkısını toplamla karşılaştırır. Yığılı sütun grafik, değerleri 2-B dikey dikdörtgenlerle gösterir. 3-B yığılı sütun grafik, dikey kümelenmiş grafikler 3-B biçimde gösterir; verileri 3-B biçimde göstermez.
Birden çok veri serisine sahip olduğunuzda veya toplamı vurgulamak isteğinizde yığılı sütun grafik kullanabilirsiniz.
- %100 yığılı sütun ve 3-B %100 yığılı sütun Bu türdeki sütun grafikler, kategoriler arasında her bir değerin yüzdelik katkısını toplamla karşılaştırır. %100 yığılı sütun grafik, değerleri 2-B dikey %100 yığılı dikdörtgenlerle gösterir. 3-B %100 yığılı sütun grafik, %100 yığılı dikdörtgenleri 3-B biçimde gösterir, verileri 3-B biçimde göstermez. Elinizde üç veya daha fazla veri serisi bulunduğunda ve özellikle her kategori için toplam aynıysa, serilerin bütüne olan katkısını vurgulamak istediğinizde, %100 yığılı sütun grafiği kullanabilirsiniz.
- 3-B sütun 3-B sütun grafikler, değiştirebileceğiniz üç eksen (bir yatay eksen, bir dikey eksen ve bir derinlik ekseni) kullanır; yatay eksen ve derinlik ekseni boyunca veri noktalarını (veri noktaları: Bir grafikte çizilen ve veri işaretçileri adı verilen çubuklar, sütunlar, çizgiler, pasta veya çörek dilimleri, noktalar ve diğer çeşitli şekillerle belirtilen değerlerin her biri. Aynı renkteki veri işaretçileri bir veri serisini oluşturur.) karşılaştırır.
Kategorilerdeki ve serilerdeki verileri eşit bir biçimde karşılaştırmak istediğinizde 3-B sütun grafik kullanabilirsiniz.
- Silindir, koni ve piramit Silindir, koni ve piramit grafikler, dikdörtgen sütun grafikler için sağlanan aynı kümelenmiş, yığılı, %100 yığılı ve 3-B grafik türlerinde kullanılabilir; verileri tamamen aynı şekilde gösterir ve karşılaştırırlar. Aradaki tek fark, bu grafik türlerinin dikdörtgen yerine silindir, koni ve piramit şekillerini görüntülemesidir.
Sayfanın Başı
Çizgi grafikler
Çalışma sayfasındaki sütun veya satırlarda düzenlenen verilerin çizgi grafiği çizilebilir. Çizgi grafikler, zaman içindeki aralıksız verileri gösterebilir, ortak bir ölçekle karşılaştırabilir; dolayısıyla eşit aralıktaki eğilimleri göstermek için idealdir. Bir çizgi grafikte, kategori verisi eşit aralıklarla yatay eksen boyunca ve tüm değer verileri eşit aralıklarla dikey eksen boyunca dağıtılır.
Kategori etiketleriniz metinse ve aylar, çeyrekler veya mali yıllar gibi eşit aralıklı değerleri gösteriyorsa, çizgi grafik kullanmanız gerekir. Bu durum özellikle, birden çok seri varsa geçerlidir (tek bir seri için kategori grafiği kullanmanız gerekir). Elinizde özellikle yıllar gibi eşit aralıklı sayısal etiketler bulunuyorsa da çizgi grafik kullanmanız gerekir. Birden çok sayısal etiketiniz varsa, çizgi grafik değil dağılım grafik kullanmanız gerekir.
Çizgi grafikler, aşağıdaki alt türlere sahiptir:
- Çizgi ve işaretleyicili çizgi Tek tek veri değerlerini belirtmek üzere işaretleyicili veya işaretleyicisiz olarak görüntülenebilen çizgi grafikler, özellikle birçok veri noktası bulunduğunda ve bunların sunuldukları sıra önemli olduğunda, zaman içindeki veya sıralı kategorilerdeki eğilimleri göstermek için kullanışlıdır.
- Yığılı çizgi ve işaretleyicili yığılı çizgi Tek tek veri değerlerini belirtmek üzere işaretleyicili veya işaretleyicisiz olarak görüntülenebilen yığılı çizgi grafikler, her bir değerin zaman içindeki veya sıralı kategorilerdeki eğilimleri göstermek için kullanışlıdır. Birçok kategori varsa veya değerler yaklaşıksa, işaretleyicisiz yığılı çizgi grafik kullanmanız gerekir.
İpucu Bu türdeki verilerin daha iyi sunulması için, yığılı alan grafiği kullanabilirsiniz.
- %100 yığılı çizgi ve işaretleyicili %100 yığılı çizgi Tek tek veri değerlerini belirtmek üzere işaretleyicili veya işaretleyicisiz olarak görüntülenebilen %100 yığılı çizgi grafikler, her bir değerin zaman içindeki veya sıralı kategorilerdeki yüzdelik katkı eğilimini göstermek için kullanışlıdır. Birçok kategori varsa veya değerler yaklaşıksa, işaretleyicisiz %100 yığılı çizgi grafik kullanmanız gerekir.
İpucu Bu türdeki verilerin daha iyi sunulması için, %100 yığılı alan grafik kullanabilirsiniz.
- 3-B çizgi 3-B çizgi grafikler, satır veya sütundaki verileri 3-B şerit olarak gösterir. 3-B şerit grafiğin değiştirilebilen dikey, yatay ve derinlik eksenleri bulunur.
Sayfanın Başı
Pasta grafikler
Çalışma sayfasındaki bir sütun veya bir satırda düzenlenen verilerin çizgi grafiği çizilebilir. Pasta grafikler, bir veri serisindeki (veri serisi: Bir grafikte çizilen ilişkili veri noktaları. Grafikteki her veri serisi benzersiz bir renk veya desene sahiptir ve grafiğin göstergesinde gösterilir. Bir grafikte bir veya birden çok veri serisi çizebilirsiniz. Pasta grafiklerinde tek bir veri serisi bulunur.) öğelerin, bu öğelerin toplamıyla orantılı boyutlarını gösterir. Pasta grafikte veri noktaları (veri noktaları: Bir grafikte çizilen ve veri işaretçileri adı verilen çubuklar, sütunlar, çizgiler, pasta veya çörek dilimleri, noktalar ve diğer çeşitli şekillerle belirtilen değerlerin her biri. Aynı renkteki veri işaretçileri bir veri serisini oluşturur.) tüm pastanın yüzde oranı biçiminde gösterilir.
Şu durumlarda pasta grafik kullanabilirsiniz:
- Çizmek istediğiniz tek bir veri seriniz varsa.
- Çizmek istediğiniz değerlerden hiçbiri eksi değilse.
- Çizmek istediğiniz değerlerden hemen hemen hiçbiri sıfır değerinde değilse.
- Yediden fazla kategoriniz yoksa.
- Kategoriler tüm pastanın parçalarını temsil ediyorsa.
Pasta grafikler, aşağıdaki alt türlere sahiptir:
- Pasta ve 3-B pasta Pasta grafikler, her bir değerin toplama katkısını 2-B veya 3-B biçiminde gösterir. Pasta grafiğin dilimlerini, vurgulamak için el ile dışarı çıkarabilirsiniz.
- Pasta pastası ve pasta çubuğu Pasta pastası ve pasta çubuğu grafikleri, ana pasta grafiğinden çıkarılan ve ikinci bir pasta veya yığılı çubukla birleşen, kullanıcı tanımlı değerlere sahip pasta grafikleri gösterir. Bu tür grafikler, ana pastadan, görülmesi daha kolay olan küçük dilimler yapmak istediğinizde kullanışlıdır.
- Ayrılmış pasta ve 3-B ayrılmış pasta Ayrılmış pasta grafikler değerleri tek tek vurgularken, her bir değerin toplama olan katkısını gösterir. Ayrılmış pasta grafikler 3-B biçiminde görüntülenebilir. Ayrılmış grafiklerin dilimlerini tek tek hareket ettiremeyeceğinizden, bu grafik türü yerine pasta veya 3-B pasta grafik kullanmayı düşünebilirsiniz. Böylece dilimleri el ile dışarı çıkarabilirsiniz.
Sayfanın Başı
Çubuk grafikler
Çalışma sayfasındaki sütun veya satırlarda düzenlenen verilerin çubuk grafiği çizilebilir. Çubuk grafikler, tek tek öğeler arasındaki karşılaştırmayı gösterir.
Şu durumlarda çubuk grafik kullanabilirsiniz:
- Eksen etiketleri uzunsa.
- Gösterilen değerler süre ise.
Çubuk grafikler, aşağıdaki alt türlere sahiptir:
- Kümelenmiş çubuk ve 3-B kümelenmiş çubuk Kümelenmiş çubuk grafikler kategorilerle değerleri karşılaştırır. Kümelenmiş çubuk grafiklerde, kategoriler genellikle yatay eksen boyunca, değerler ise dikey eksen boyunca düzenlenir. 3-B kümelenmiş çubuk grafik, yatay dikdörtgenleri 3-B biçimde gösterir; verileri 3-B biçiminde göstermez.
- Yığılı çubuk ve 3-B yığılı çubuk Yığılı çubuk grafikler, tek tek öğelerin bütünle ilişkisini gösterir. 3-B yığılı çubuk grafik, yatay dikdörtgenleri 3-B biçimde gösterir; verileri 3-B biçiminde göstermez.
- %100 yığılı çubuk ve 3-B %100 yığılı çubuk Bu grafik türü, kategoriler arasında her bir değerin toplama katkısının yüzdesini karşılaştırır. 3-B %100 yığılı çubuk grafik, yatay dikdörtgenleri 3-B biçimde gösterir, verileri 3-B biçiminde göstermez.
- Yatay silindir, koni ve piramit Yatay silindir, koni ve piramit grafikler, dikdörtgen çubuk grafikler için sağlanan, aynı kümelenmiş, yığılı ve %100 yığılı grafik türlerinde kullanılabilir; verileri tamamıyla aynı şekilde gösterir ve karşılaştırırlar. Aradaki tek fark, bu grafik türlerinin yatay dikdörtgen yerine silindir, koni ve piramit şekillerini görüntülemesidir.
Sayfanın Başı
Alan grafikler
Çalışma sayfasındaki sütun veya satırlarda düzenlenen verilerin alan grafiği çizilebilir. Alan grafikler zaman içindeki değişikliğin büyüklüğünü vurgular, bir eğilimdeki toplam değere dikkat çekmek için kullanılabilir. Örneğin, belirli bir zaman içindeki karı gösteren veriler, toplam karı vurgulamak için alan grafiğinde çizilebilir.
Bir alan grafiği, çizili değerlerin toplamını görüntüleyerek parçaların bütünle ilişkisini de gösterir.
Alan grafikler, aşağıdaki alt türlere sahiptir:
- Alan ve 3-B alan Alan grafikler, değerlerin zaman içindeki veya kategorilerdeki eğilimini gösterir. 3-B alan grafik aynı şekilde görüntülenir, ancak alanları 3-B biçiminde sunar, verileri 3-B biçiminde göstermez. Verileri, değiştirebileceğiniz üç eksen (yatay, dikey ve derinlik eksenleri) kullanan 3-B biçiminde sunmak için 3-B alan grafik alt türünü kullanmanız gerekir. Genel bir kural olarak, yığılı olmayan alan grafik yerine çizgi grafik kullanmalısınız.
- Yığılı alan ve 3-b yığılı alan Yığılı alan grafikler, her bir değerin zaman içinde veya kategorilerde yaptığı katkı eğilimini gösterir. 3-B yığılı alan grafik aynı şekilde görüntülenir, ancak alanları 3-B biçiminde gösterir; verileri 3-B biçiminde göstermez. Verileri, değiştirebileceğiniz üç eksen (yatay, dikey ve derinlik eksenleri) kullanan 3-B biçiminde sunmak için, 3-B alan grafik alt türünü kullanmanız gerekir.
- %100 yığılı alan ve 3-B %100 yığılı alan %100 yığılı alan grafikler, her bir değerin zaman içinde veya kategorilerde yaptığı katkı yüzdesinin eğilimini gösterir. 3-B %100 yığılı alan grafik aynı şekilde görüntülenir, ancak alanları 3-B biçiminde gösterir; verileri 3-B biçiminde göstermez. Verileri, değiştirebileceğiniz üç eksen (yatay, dikey ve derinlik eksenleri) kullanan 3-B biçiminde sunmak için, 3-B alan grafik alt türünü kullanmanız gerekir.
- 3-B alan 3-B alan grafikler, değiştirebileceğiniz üç eksen (yatay, dikey ve derinlik eksenleri) kullanarak değerlerin zaman içindeki veya kategorilerdeki eğilimini gösterir.
Sayfanın Başı
XY (dağılım) grafikleri
Çalışma sayfasındaki sütun ve satırlarda düzenlenen verilerin xy dağılım grafiği çizilebilir. Dağılım grafiği, çeşitli veri serilerindeki sayısal değerler arasındaki ilişkiyi gösterir veya iki sayı grubunu xy koordinatının bir serisi olarak çizer.
Dağılım grafiğinin iki değer ekseni mevcuttur; yatay eksen (x ekseni) boyunca sayısal veri kümesi, dikey eksen (y ekseni) boyunca da bir başka veri kümesi gösterilir. Bu değerleri tek bir veri noktasında birleştirir ve eşit olmayan aralıklarla veya kümelerle gösterir. Dağılım grafikleri yaygın olarak bilimsel, istatistik veya mühendislik verileri gibi sayısal değerleri karşılaştırmak ve görüntülemek için kullanılır.
Şu durumlarda dağılım grafiği kullanabilirsiniz:
- Yatay eksenin ölçeğini değiştirmek istiyorsunuz.
- Yatay ekseni logaritmik ölçek yapmak istiyorsunuz.
- Yatay eksenin değerleri eşit aralıklarla sıralanmıyor.
- Yatay eksen üzerinde birçok veri noktası var.
- Çiftleri veya değerlerin gruplandırılmış kümelerini içeren çalışma sayfası verilerini etkili bir biçimde göstermek ve gruplandırılmış değerler hakkında daha fazla bilgi vermek için dağılım grafiğinin bağımsız ölçeklerini ayarlamak istiyorsunuz.
- Veri noktaları arasındaki farklılıklardan çok büyük kümeler arasındaki benzerlikleri göstermek istiyorsunuz.
- Zamandan bağımsız olarak çok sayıda veriyi karşılaştırmak istiyorsunuz (dağılım grafiği ne kadar çok veri içerirse, o kadar iyi karşılaştırma yapabilirsiniz).
Çalışma sayfasındaki verileri bir dağılım grafiği için düzenlemek istediğinizde, x değerlerini bir satır veya sütuna yerleştirmeniz, ardından karşılık gelen y değerlerini bitişik satır veya sütunlara girmeniz gerekir.
Dağılım grafikleri, aşağıdaki alt türlere sahiptir:
- Yalnızca işaretleyiciyle dağılım Bu tür bir grafik, değer çiftlerini karşılaştırır. Elinizde belirli sırada veriler bulunduğunda çizgisiz dağılım grafiği kullanın.
- Düzgün çizgilerle dağılım ve düzgün çizgi ve işaretleyicilerle dağılım Bu tür bir grafik, veri noktalarını bağlayan düzgün bir eğriyle veya eğri olmadan gösterilebilir. Bu çizgiler, işaretleyicilerle veya onlarsız görüntülenebilir. Birçok veri noktası varsa, işaretleyicisiz dağılım grafiği kullanın.
- Düz çizgilerle dağılım ve düz çizgi ve işaretleyicilerle dağılım Bu tür bir grafik, veri noktalarını bağlayan bir düz çizgiyle veya çizgi olmadan gösterilebilir. Bu çizgiler, işaretleyicilerle veya onlarsız görüntülenebilir.
Sayfanın Başı
Hisse senedi grafikleri
Çalışma sayfasındaki sütun veya satırlarda belirli bir sıralamayla düzenlenen verilerin hisse senedi grafiği çizilebilir. Adından da anlaşılacağı gibi, hisse senedi grafiği en çok hisse senedi fiyatlarındaki dalgalanmaları göstermek için kullanılır. Bunun yanı sıra, bu grafik bilimsel veriler için de kullanılabilir. Örneğin, hisse senedi grafiğini günlük veya yıllık hava durumu değişikliklerini göstermek için kullanabilirsiniz. Hisse senedi grafikleri oluşturmak için verileri doğru sırada düzenlemeniz gerekir.
Hisse senedi grafiğinin çalışma sayfanızda düzenlenme biçimi çok önemlidir. Örneğin, basit bir en yüksek-en düşük-kapanış hisse senedi grafiği oluşturmak için, sütun başlığı olarak sırasıyla En Yüksek, En Düşük ve Kapanış girerek verilerinizi düzenlemeniz gerekir.
Hisse senedi grafiklerinin aşağıdaki alt türleri vardır:
- En yüksek-en düşük-kapanış En yüksek-en düşük-kapanış grafiği genellikle hisse senedi fiyatlarını göstermek için kullanılır. En yüksek, en düşük ve kapanış şeklinde sıralanmak kaydıyla üç değer serisi gerektirir.
- Açılış-en yüksek-en düşük-kapanış Bu tür bir grafik doğru şekilde sıralanmış (açılış-en yüksek-en düşük-kapanış) dört değer serisi gerektirir.
- İşlem hacmi-en yüksek-en düşük-kapanış Bu tür bir grafik, doğru şekilde sıralanmış (işlem hacmi-en yüksek-en düşük-kapanış) dört değer serisi gerektirir. İki değer ekseni kullanarak işlem hacmini ölçer: biri işlem hacmini ölçen sütunlar için, diğeri ise hisse senedi fiyatları için.
- İşlem hacmi-açılış-en yüksek-en düşük-kapanış Bu tür bir grafik, doğru şekilde sıralanmış (işlem hacmi-açılış-en yüksek-en düşük-kapanış) beş değer serisi gerektirir.
Sayfanın Başı
Yüzey grafikler
Çalışma sayfasındaki sütun veya satırlarda düzenlenen verilerin yüzey grafiği çizilebilir. Yüzey grafiği, iki veri kümesi arasında en uygun birleşimi bulmak istediğinizde kullanışlıdır. Topografya haritasında olduğu gibi, renk ve desenler aynı değer aralığını içeren alanları belirtir.
Hem kategoriler, hem de veri serileri sayısal değerler olduğunda yüzey grafik kullanabilirsiniz.
Yüzey grafikler, aşağıdaki alt türlere sahiptir:
- 3-B yüzey 3-B yüzey grafikler, sürekli bir eğride iki boyuttaki eğilimleri değerlerle gösterir. Yüzey grafikteki renkler, veri serilerini temsil etmez, değerler arasındaki ayrımı temsil eder.
- Tel Çerçeve 3-B yüzey Renksiz gösterilen 3-B yüzey grafiğe, tel çerçeve 3-B yüzey grafik denir.
Not Renksiz, tel çerçeve 3-B yüzey grafiğin okunması kolay değildir. Bunun yerine, 3-B yüzey grafik kullanmak isteyebilirsiniz.
- Kontur ve tel çerçeve kontur Kontur ve tel çerçeve kontur grafikleri, yukarıdan görünen yüzey grafiklerdir. Kontur grafikte, renkler belirli değer aralıklarını temsil eder. Tel çerçeve kontur renksiz görüntülenir.
Not Kontur ve tel çerçeve kontur grafiğin okunması kolay değildir. Bunun yerine 3-B yüzey grafik kullanmak isteyebilirsiniz.
Sayfanın Başı
Halka grafik
Yalnızca bir çalışma sayfasındaki sütun veya satırlarda düzenlenen verilerin halka grafiği çizilebilir. Pasta grafik gibi, halka grafik de parçaların bütünle olan ilişkisini gösterir, ancak halka grafik birden fazla veri serisi (veri serisi: Bir grafikte çizilen ilişkili veri noktaları. Grafikteki her veri serisi benzersiz bir renk veya desene sahiptir ve grafiğin göstergesinde gösterilir. Bir grafikte bir veya birden çok veri serisi çizebilirsiniz. Pasta grafiklerinde tek bir veri serisi bulunur.) içerebilir.
Not Halka grafiklerin okunması kolay değildir. Bu grafik türü yerine, yığılı sütun veya yığılı çubuk grafik kullanmak isteyebilirsiniz.
Halka grafikler, aşağıdaki alt türlere sahiptir:
- Halka Halka grafikler, verileri halkalarla gösterir; burada her halka bir veri serisini temsil eder. Örneğin, önceki grafikte, içteki halka yakıt vergisi gelirlerini, dıştaki halka ise mülk vergisi gelirlerini temsil etmektedir.
- Ayrılmış Halka Ayrılmış pasta grafiklere benzeyen ayrılmış halka grafikler, değerleri tek tek vurgular ve her bir değerin toplama olan katkısını gösterir, ancak bu grafik türü birden fazla veri serisi içerebilir.
Sayfanın Başı
Kabarcık grafikler
Çalışma sayfasındaki sütunlarda düzenlenen verilerin, x değerleri birinci sütunda ve karşılık gelen y değerleri ve kabarcık boyutu değerleri bitişik sütunlarda listelenmek üzere kabarcık grafiği çizilebilir.
Örneğin, verilerinizi aşağıdaki örnekte gösterildiği gibi düzenleyebilirsiniz.
Kabarcık grafikler, aşağıdaki alt türlere sahiptir:
- Kabarcık ve 3-B efektli kabarcık Kabarcık grafikler, xy (dağılım) grafiklerine benzer, ancak kabarcık grafikler iki yerine üç veri kümesini karşılaştırır. Üçüncü değer, kabarcık işaretleyicisinin boyutunu belirler. Kabarcık veya 3-B efektli kabarcık grafik alt türlerinden birini seçebilirsiniz.
Sayfanın Başı
Radar grafikler
Çalışma sayfasındaki sütun veya satırlarda düzenlenen verilerin radar grafiği çizilebilir. Radar grafikler birçok veri serisinin (veri serisi: Bir grafikte çizilen ilişkili veri noktaları. Grafikteki her veri serisi benzersiz bir renk veya desene sahiptir ve grafiğin göstergesinde gösterilir. Bir grafikte bir veya birden çok veri serisi çizebilirsiniz. Pasta grafiklerinde tek bir veri serisi bulunur.) toplu değerlerini karşılaştırır.
Radar grafikler, aşağıdaki alt türlere sahiptir:
- Radar ve işaretleyicili radar Tek tek veri noktaları için işaretleyicili veya işaretleyicisiz radar grafikler, merkezi bir noktaya göre değerlerdeki değişimi gösterir.
- Doldurulmuş radar Doldurulmuş radar grafiğinde, veri serisiyle kaplanan alan boya ile doldurulur.
